میزگرد ایسکرا در مورد اول ماه مه

با ناصر اصغری، یدی محمودی، مظفر فلاحی، نسان نودینیان و حیدر گویلی

عبدل گلپریان: دراین شماره از ایسکرا گفتگویی دارم با صاحبنظران و دست اندر کاران مسایل کارگری در رابطه با اول مه. سئوالم را اینگونه مطرح می کنم: جنبش کارگری، اعتراضات و مبارزات کارگری در شهرهای کردستان پیشینه و سنت پایداری در سه دهه اخیر دارد. این جنبش تلاشهای زیادی برای عرض اندام از خود نشان داده است و اکنون با اتکا به تشکلهای فی الحال موجود دستاوردهای ارزنده ای بدست آورده است. شما درسها و تجارب تاکنونی جنبش کارگری را بطور مشخص در اول مه های گذشته چگونه توضیح می دهید و چه راهکارهایی را در اوضاع سیاسی و اقتصادی امروز برای رفتن به استقبال یک اول مه با شکوه مطرح می کنید؟.

ناصر اصغری: من درباره اول ماه مه های سال‌های گذشته نظراتم را در نوشته ها و به مناسبتهای مختلفی نوشته ام. اما با درس گیری از تجارب سالهای متأخرتر، اجازه بدهید به دو نكته اشاره كنم. و بخاطر اینكه فكر می كنم این دو نكته مهم هستند، روی همین دو نكته تمركز می كنم كه در میان نكات دیگر گم نشوند.

١) جمهوری اسلامی انتظار دارد كه فعالین كارگری بار دیگر هم با قدرت به استقبال اول مه بروند. شرایط كاملا متفاوت است و جمهوری اسلامی گرچه همیشه در بحران بوده، اما امسال بحرانهایش چنان عمیق هستند كه خودشان هم تظاهر نمی كنند كه وضع عادی است! پتانسیلی اعتراضی بسیار بالایی در جامعه و مشخصا در بین كارگران بخاطر فقر بیسابقه ای كه جامعه را فراگرفته و زندگی كارگران را تباه كرده است، موجود است و با اتكا به همین موقعیت و همین پتانسیل، به نظر من امكان برگزاری اول ماه مه قدرتمندتر از همه سالهای گذشته وجود دارد.

واضح است كه رژیم تهدید به سركوب كرده و چند ماه قبل از اول مه فعالینی را از احضار و دستگیر كرده است، اما دست زدن به این تحركات از سر ضعفش است نه از سر موضع قدرت. خودشان هم این را می دانند. سالهای قبل هم به همین نوع اعمال ایذائی روی می آورد و می دید كه كارگران دست به برگزاری مراسم اول ماه مه و در فضائی كاملا نظامی و امنیتی می زدند. به همین دلیل به «پتانسیل اعتراضی بالا» در جامعه اشاره كردم كه با اتكا به تجارب سالهای گذشته و با اتكا به همین فضای اعتراضی بالا، باید دست به برگزاری اول مه باشكوه تری بزنیم. باید نیرویمان را متمركز كنیم و حتما دست به اتحاد عمل و پیشبرد یك اول مه شایسته جنبش كارگری این دوره بزنیم. این ما را به نكته دومم می رساند.

٢) گفتم كه باید نیرویمان را متمركز كنیم و به اتحاد عمل وسیع فكر كنیم. محافل كارگری و فعالین این محافل باید این امر را درك و لمس كنند كه دست زدن به مراسمهای پراكنده و كوچكتر به برگزاری یك اول مه باشكوه ضربه خواهد زد! به نظر من می شود به برگزاری مراسمهایی در بیرون شهر و در كوهها و كوه پایه ها و محافل خودمانی و غیره هم دست زد؛ اما باید در هر شهری حداقل یك مراسم مهم و سازمانیافته و متحد برگزار شود كه ضرب شستی به رژیم نشان بدهد. من فكر می كنم كه تجارب حداقل یكی دو سال گذشته نشان می دهد كه كشاندن محافل كوچكتر به بیرون از شهرها برای برگزاری مراسمهای اول مه، هم نیرویمان را تحلیل می برد و هم از انظار جامعه برای پیوستن بخش وسیعتری از توده مردم و كارگران به این مراسم دور نگه می دارد. هر چه نیرویمان قویتر و بیشتر باشد، امكان موفقیت بیشتر است. هر چه متحدتر باشیم، امكان ضربه پذیری كمتر است. هر چه كارهایمان توده ای تر باشد، از پشتیبانی توده ای بیشتری برخوردار خواهد بود. هر چه دور از چشم جامعه باشیم، در نشان دادن قدرت و اهدافمان محدودتر خواهیم ماند. هر چه متحدتر ظاهر شویم، امید جامعه به ما بیشتر خواهد شد.

یدی محمودی: با سلام و درود به همه خوانندگان نشریه ایسکرا، من فکر می کنم همچنانکه در خود سوال هم مطرح است، جنبش کارگری ایران با برگزاری باشکوه اول مه ها در گذشته قدمهای مهمی را در پیوستن به جنبش جهانی طبقه کارگر برداشته و امروز کمتر نهاد و سازمان و تشکل کارگری است در دنیا که اخبار مبارزات کارگران ایران را تعقیب نِکند، بخش زیادی از فعالین کارگری ایران امروز جزو رهبران خوش نام جنبش طبقه کارگر در سراسر دنیا هستند و سرکوبگری و توحش رژیم اسلامی در مقابل خواست و تلاش کارگران آزادیخواه ایران امروز زبانزد خاص و عام است. در خود ایران نیز کارگران و تشکلهای موجود امروز بخشی بسیار مهم از اعتراض و تعرض جنبش طبقه ما به فقر و فلاکت، گرانی، بیکاری، تورم لجام گسیخته و عامل اصلی این همه بدبختیها یعنی دولت هار اسلامی و سرمایه داران است و راستش من فکر می کنم اول مه های گذشته نقش بسیار جدی و حیاتی در متحد و متشکل کردن کارگران و فرموله کردن خواسته های آنان داشته و به این معنا اگر از هر زاویه ای به جنبش کارگری ایران و مبارزات و خواسته های آنان نگاه کنیم نقش مراسمهای اول مه و تلاش فعالین کمونیست و برابرطلب جنبش کارگری در این باره بسیار برجسته و حیاتی است.

اما در مورد اول مه امسال، امسال ما در شرایط بسیار جدید و متفاوتی به استقبال اول مه می رویم که از نظر من اینها مهمترین فاکتورهایی است که می تواند تاثیر بسزائی در هر چه بهتر برگذار کردن اول مه نقش ایفا کند. بحران اقتصادی دنیا و انقلابات منطقه خاورمیانه و همچنین تعرض مردم به دولتها و صاحبان سرمایه بیش از هر زمانی امید به رهای از شر جنایتکاران، دیکتاتورها و حکومتهای مستبد را تقویت کرده و اعتراض و اعتصابات و خیابان به بخشی جدای ناپذیر از جنگ و جدال مردم با دولتها تبدیل شده.  در ایران تحت حاکمیت حکومت دزدان و قاتلان اسلامی اوضاع از این هم بدتر است، از طرفی بحران سیاسی و اقتصادی، دزدی و چپاول سراپای رژیم منحوس اسلامی را فرا گرفته، این رژیم امروز بیش از هر زمانی بی پرده تر مورد تنفر و انزجال عظیم اکثریت جامعه قرار گرفته است، از طرف دیگر امروز ما در ایران با جامعه ای روبرو هستیم که میلیونها نفر محتاج یک لقمه نانند، بیکاری و گرانی و فقر و فلاکت به اوج خود رسیده، دستمزدهای ناچیز و معوقه زندگی اکثریت جامعه را با مخاطرات جدی روبرو کرده، و رژیم هار اسلامی با زور، سرکوب، شکنجه و زندان و  اینبار بر خلاف 35 سال قبل از سر وحشت از انقلاب مردم دست به این جنایتکاریها می زند. تلاش امروزشان دیگر نه برای نجات این حکومت از بحران، بلکه بیشتر برای امروز به فردا رساندنشان است. اول مه متحدانه امسال با وجود همه تلاشهای رژیم کثیف اسلامی علیه آن می تواند به نقطه پرشی در پیشبرد یک دور دیگر از مبارزه کارگران و مردم ایران علیه یکی از جنایتکارترین حکومتهای دنیا، یعنی جمهوری اسلامی باشد. در مورد راه کارها و شیوه های برگزاری اول مه قطعا می شود به بسیاری از نمونه های موفق دو دهه گذشته کارگران ایران اشاره کرد و بخصوص ما در شهرهای کردستان شاهد بیش از دو دهه اول مه رادیکال، سرخ و کارگری با شعارها، مطالبات قطعنامه ها و خواسته های انسانی هستیم که با مراجعه به آن و درس گیری از نقاط قوت و ضعف آن می توان شیوه های بسیار متفاوتی را از اول مه پیشبرد که قطعا خیابان و بر افراشتن پرچم های سرخ و کارگری بر فراز شهرها و رژه کارگران تنها یکی از اشکال آن می باشد. ما در دو دهه گذشته در شهرهای کردستان شاهد به استقبال اول مه رفتن طیف وسیعی از کارگران و مردم آزادیخواه بوده ایم که از روشن کردن آتش بر فراز قلعه های بلند و مشرف بر شهرها، شعار نویسی، پخش شیرینی در محلات شهرها، خواباندن کار و برگزاری جشنها در کارخانه و کارگاها، برگزاری جشنها در بیرون شهرها و در محافل کوچک و بزرگ و بلاخره گرفتن سالنها و رژه های خیابانی بوده ایم که امیدوارم امسال نیز کارگران و مردم آزادیخواه با وجود همه تلاشهای مذبوحانه حکومت دزدان و قاتلان اسلامی بتوانند همچنان مثل سالهای گذشته به استقبال اول مه بروند و کاری کنند که همه بدانند روز کارگر در راه است و چنان فضای بوجود بیاورند که رژیم اسلامی نتواند مانع برگزاری جشنها و مراسمهای اول مه شود.

مظفر فلاحی: ضمن تشکر، در جواب به سوال شما بگویم که مراسم روز جهانی کارگر و اول ﻣﺎه ﻣﻪ ها در ﮐﺮدﺳﺘﺎن، اکنون دیگر یک ﺳﻨﺖ ﺟﺎ اﻓﺘﺎده اﺳﺖ و ﮐﺎرﮔﺮان در ﮐﺮدﺳﺘﺎن توانسته اند این دﺳﺘﺎورد ﮔﺮان ﺑﻬﺎ و یادﮔﺎر رﻓﻘﺎی ﺟﺎنﺑﺎﺧﺘﻪ ﺟﻨﺒﺶ ﮐﺎرﮔﺮی را ﺑﻪ ﻓﺮاﻣﻨﻄﻘﻪای ﺗﺒﺪیلﮐﻨﻨﺪ و این خود بزرگترین دست آوردی است برای کل طبقه کارگر. سنتی که با خون رفقای هچون چمال چراغ ویسی و هزاران فعال کارگری و کمونیستی پایه ریزی شده که دیگر برگشت ناپذیر است و امکان خفه کردن و به انزوا راندن آن محال است. من نظرم این است که کارگران می توانند با بهره کار گیری از تجارب تاکنونی که به دست آورده اند مراسه های مستقل خودرا هرچه باشکوه تر برگذار کنند.

نسان نودینیان: با تشكر صمیمانه از سردبیر عزیز ایسكرا رفیق عبدل گلپریان. سوال در دو بخش جواب دارد. سوال اول درسها و تجارب تاکنونی جنبش کارگری را بطور مشخص در اول مه های گذشته چگونه توضیح می دهید را من به این شكل به آن میپردازم. برگزاری مراسم و جشن و مارش روز جهانی كارگر در كردستان ایران قدمتی بیش از سی ساله دارد. این مراسمها با شروع انقلاب ١٣٥٧ در كردستان برگزار شده اند و در هر دوره ای به نسبت اوضاع سیاسی وضعیت و موقعیت طبقه كارگر ویژگی های خودش را داشته است!. یك دستاورد مهم قیام و انقلاب ٥٧ را باید در ابراز وجود سیاسی ـ اجتماعی طبقه كارگر تعریف كرد. در قیام ٥٧ طبقه كارگر در صنعت نفت وقتی اعلام كرد كه شیرهای نفت را می بندد و تولید نفت را به كنترل درآورد عملا كمر نظام پهلوی ها را شكست و كل نظام و سیستم را بلرزه درآورد و عملا به سنگر مهم و طبقاتی پیروزی قیام تبدیل شد. و با وارد شدن طبقه كارگر صنعتی در صنعت نفت و حمایت بخشهای دیگر از اعتصابات كارگران صنعت نفت پیروزی قیام تضمین شد. با ارجاع به این تاریخ فشرده است كه ما میتوانیم ابراز وجود طبقاتی كارگران در مارش و جشن های روز جهانی كارگر را باز تعریف كنیم. از این تاریخ ببعد است كه طبقه كارگر در مراسم های روز جهانی كارگر فعالانه شركت میكند. و بالطبع در شهرهای كردستان مراسم های اول ماه مه كه تا این تاریخ برگزار نمیشد به صحنه سیاسی ـ اجتماعی جامعه رانده شد. اولین مراسمها در سنندج، سقز، مهاباد، مریوان، بوكان و تعداد دیگر از شهرهای كردستان برگزار شد. خواست و مطالبه این دوره از كارگران پرداخت حقوق و مزایای پرداخت نشده و بیمه بیكاری بود. در اثر قیام و اوضاع متشنج آندوره حقوق و مزایای كارگران چند ماه پرداخت نشده بود و در عین حال تعدادی از مراكز كار و تولیدی نیز تعطیل شده بودند. به همین دلیل دوخواست اساسی»پرداخت حقوق و مزایای پرداخت نشده و بیمه بیكاری» در راس مطالبات كارگران قرار داشت. در كردستان ایران احزاب سیاسی در شكل علنی حضور داشتند. جنبش كارگری هم تحت تاثیر افكار و آرا احزاب سیاسی بودند. بخش رادیكال این جنبش با گرایش سوسیالیستی در آنزمان كومه له تداعی میشد. هر چند كومه له كار در شهرها و فوكوس بر روی سازماندهی در شهرها و مضافا بر روی كارگران را در اولویت خود قرار نداده بود. با این وجود، كارگران رادیكال و سوسیالیست با گرایش چپ و رادیكال خود را هماهنگ و تداعی میكردند.

با تشكیل حزب كمونیست ایران و بحث های كمونیسم كارگری توجه به شهرها و سازماندهی فعالیت كمونیستی در شهرها با فوكوس و تمركز بسیار بالایی سازماندهی شد. دستاورد تغییر تناسب سیاسی احزاب اپوزیسیون با تشكیل حزب كمونیست ایران عملا بر فضای سیاسی شهرها و بویژه شهرهای بزرگ و مركزی تر سنندج و مهاباد و سقز قابل لمس بود. با تشكیل حزب كمونیست ایران و امكان و فرجه بیشتر برای گرایش كمونیسم كارگری در شهرها از كانال رادیو صدای حزب و ارتباط با فعالین كارگری ما شاهد برگزاری مراسمهای بسیار باشكوه و پرقدرتی در شهر سنندج و سقز و مهاباد و دیگر شهرها هستیم. دستاورد این اوضاع از سالهای ١٣٦٤ ببعد در مراسم های علنی، باشكوه و با شركت صدها و هزاران نفر از كارگران، خانواده هایشان و مردم شهر است. من اینجا به تك تك این مراسمها نمیپردازم همینجا خوانندگان گرامی و عزیز نشریه ایسكرا را دعوت میكنم كه به ١٤بخش از كتاب «جنبش اول ماه مه در کردستان ١٣٥٨ـ ١٣٧٨» كه در نشریه ایسكرا منتشر شده است، مراجعه كنند. این كتاب رمان واقعی زندگی كارگران، سازماندهی، تلاش برای تشكل پذیری، خاطرها و لحظات تلخ و بسیار شیرین برگزاری مراسمهای اول ماه مه را در آن سالها كه طبقه كارگر در شهرهای كردستان طلیعه دارد افق و امید به اعتراض و مبارزه و دنیای بهتر بودند را منعكس میكند. در اینجا فقط به یك نكته كه به سوال آكتول شما هم مربوط است میپردازم.

حاصل تلاشهای مراسمهای اول ما مه تلاش برای متحد و متشكل كردن كارگران بود. اتحادیه صنعتگر و صندوقهای كمك مالی و قطعنامه های رادیكال كه مطالبات و خواست و كیفرخواست كارگران را منعكس و به جامعه اعلام میكرد، از دستاوردهای این مراسمها و تحرك آگاهانه و سازمانیافته كارگران است. و امروز وقتی به موقعیت كارگران در كردستان ایران نگاه میكنیم به نظر من گامهای بسیار مثبت و آگاهانه تری در راستای ابراز وجود كارگران برداشته شده است. اولین مساله هماهنگی، و نزدیكی كارگران كردستان با بخشهای صنعتی و مركزی از صنایع مركزی كارگران در شهرهای تهران، اصفهان، خوزستان و دیگر مراكز صنعتی است.

كارگران در كردستان و بخشی پیشرو از رهبران با جنبش كارگری در سطح سراسری در تماس و در همكاری های نزدیكی است. طومار سی هزار امضا و مشاركت بخشهایی از رهبران كارگری از شهرهای كردستان نیز به استحكام و ارتباط كارگران كمك كرده است. و دستاورد مهم دیگر را من میتوانم در تعیین بخشی كارگران و تعداد بسیار زیادی از رهبران كارگری در شهرها را اشاره كنم.

امروز بخشهای زیادی از كارگران بعنوان شخصیت های مهم و قابل اتكا كه در دوره های مهم تاریخی منافع كل جامعه و طبقه كارگر، معلمان، پرستاران و حقوق كودكان و جنبش برابری زنان را نمایندگی كرده اند، در ابراز وجود اجتماعی و دفاع از منافع آنها فعالانه كار كرده و مبارزه كرده اند، حضور دارند. كه به نظر من این دستاورد بسیار مهمی است. و این به این معنی است كه كارگران در شهرهای كردستان میتوانند بر تحولات جاری و در دفاع از منافع كارگران و كل مزدبگیران جامعه ظاهر شوند و سرنوشت طبقه كارگر و مزدبگیران جامعه را راحت به دست بورژواها و نظام های استبدادی نسپارند. و اما بخش دوم سوال شما، چه راهکارهایی را در اوضاع سیاسی و اقتصادی امروز برای رفتن به استقبال یک اول مه با شکوه مطرح می کنید؟

به نظر من گرهی ترین خواست و مطالبه ای كه بتواند در شرایط و اوضاع اقتصادی كنونی كارگران را متحد و آنها را برای اعتراضات سراسری و بویژه در اول ماه مه فعال كند، افزایش دستمزدها است. مصوبه ضد انسانی شورای عالی كار و دولت كه كمتر از نیم میلیون اعلام شده است، كارگران و كل مزدبگیران جامعه را به قعر فقر و فلاكت برده است. از دو نیم میلیون تومان به پایین یعنی خط فقر. در حالیکه دستمزد فعلی هنوز ٥ برابر از همین خط  فقر هم پایین تر است. و در عین حال كارگران از اول ماه مه ٩١ مبارزه و اعتراضات خود را در اشكال مختلف، در شكل طومار سی هزار امضا كه از ٨ استان و مراكز كارگری تهیه شده و در شكل تحصن و تجمعات در مقابل مجلس شورای اسلامی شروع كرده اند. هم اكنون مبارزاتی كوبنده و تعطیل ناپذیر بر سر افزایش دستمزدها در جریان است.

اول ماه مه امسال باید بتواند جوابی قاطع و البته با متحد كردن كارگران و برای آماده شدن به اعتصابات سراسری و تجمعات سراسری را آماده كند. به نظر من نكته گرهی جمع كردن و متشكل كردن كارگران حول افزایش دستمزدها است. به نظر من اول ماه مه امسال میرود كه نقطه عطف مهم و تعیین كننده ای در مبارزات كارگری در سطح سراسری ایجاد كند. و موقعیت كارگران را برای رو در رویی های تعیین كننده و بویژه بر سر افزایش دستمزدها را بالاتر ببرد. میزان تشكل پذیری و اتكا به تصمیمات جمعی كارگران در شكل مجمع عموی را تقویت كند.

حیدر گویلی: در جواب به سوال شما باید بگویم به نظر من در اول مه امسال، کارگران، فعالین جنبش کارگری و تشکلهایشان با توجه به دستاوردهای تاکنونی می توانند و قادر هستند اول مه روز جهانی کارگر را بر مبنای همین دستاوردها هرچه گسترده تر و با شرکت دادن و دخیل کردن توده هر چه وسیعتری و برای طرح خواست و مطالباتشان این روز را آنگونه که شایسته این جنبش است برگذار کنند.

و تا آنجایی كه من بخاطردارم یكی ازتجارب گرانبهایی كه باید بطور ویژه جنبش كارگری بخصوص رهبران وفعالین كارگری روی آن تكیه بیشتری داشته باشند همبستگی طبقاتی است كه همیشه بصورت بدهیات خود را نمایان می کند. اما همیشه درعمل جنبش کارگری وفعالین و دست اندركاران دراین جنبش بعضا تحت تاثیر عوامل بازدارنده در درون جنبش کارگری که سبب تفرقه در میان آنان می شود قرار می گیرند. این عوامل خود را در دسته یا گروه مجرا از یک تشکل سراسرس تر و متحد کننده تر خود نشان می دهد و ممکن است در دام منافع گروهی که تا حدودی به صورت عادات درآمده بیافتند. این سبب می شود که درمراسمهای اول مه یا در اعتراضات بر سر خواستهای روزمره کارگری كمتر قدرت بسیج وهمه جانبه ای رادرمیان کل طبقه کارگر را ایجاد کند. یک بار برای همیشه باید به این موانع پایان داده شود. قدرت طبقه کارگر در اتحاد و تشکل سراسری اوست.

بنابرین با استفاده ازاین تجارب و دستاوردهای چند سال اخیر، امسال فعالین ودست اندركاران جنبش کارگری در شرایطی که رژیم جمهوری اسلامی  با بحران سیاسی، اقتصادی و اجتماعی عظیم تری روبرو است و جناحهای رژیم به جان همدیگر افتاده اند، می توانند قدرتمند تر از هر دوره ای به میدان بیایند و مطالبات خود را خواستار شوند. فعالین کارگری و تشکلهای موجود آنان با تشخیص درست از اوضاع کنونی قادر هستند که صف متحد و سراسری تری را حول خواستهایشان ایجاد کنند. باید کل بخشهای مختلف از معلمان، پرستاران و تمامی بخشهای مختلف تولیدی و خدماتی جامعه را برای چنین حرکتی بسیج، سازماندهی و نمایندگی بکنند.

اول ماه مه امسا ل را می توان به سرآغازی برای گسترش اعتراضات توده ای وسراسری تبدیل کرد. بدون شک با چنین ظرفیت بالایی در متحد و متشکل ظاهر شدن و عمل کردن، مقدمات حرکتهای بزرگتری نظیر اعتصابات سراسری برای پایان دادن به فقرو فلاکت موجود را برای آینده ای بهتر نوید خواهد داد.

زنده باد اول ماه مه زنده باد آزادی و برابری

عبدل گلپریان: با تشکر از شما عزیزان که در این میزگرد شرکت کردید.

(ایسكرا ٦٧٢)